Hoe vertel je aan jullie kind(eren) dat jullie uit elkaar gaan?

Jullie hebben besloten om uit elkaar te gaan. Een moeilijke beslissing waarvan jullie weten dat dit jullie kinderen veel verdriet zal doen, wat de reden van de scheiding ook is.
Het gaan vertellen aan de kinderen valt niet mee. Een goede voorbereiding is dan ook echt nodig. 
Hoe jullie kind zal reageren weet je van te voren niet. Je hebt waarschijnlijk al alle scenario´s de revu laten passeren. Wat zou je ze graag willen beschermen en behoeden voor de gevoelens als boosheid, de angst en het verdriet. 
Wat jullie wel kunnen doen is jullie kinderen behoeden voor onnodig verdriet en extra zorgen en angsten. Maar hoe dan?

Ik geef jullie graag een aantal tips om de scheidingsmelding zoals dat heet, zorgvuldig te doen: 

  • Zorg samen voor een goede voorbereiding. Ook al is deze periode vreselijk moeilijk en zo lastig om samen in gesprek te gaan. Weet dat 
    jullie kinderen jullie gezichten gaan lezen en heel gevoelig zijn voor de woorden die jullie gebruiken. 
  • Weet waar, wanneer en hoe jullie dit gesprek gaan voeren. Ga niet eerst wat leuks met elkaar (met de intentie om het bericht te verzachten) en vertel daarna dat jullie uit elkaar gaan. Dit kan een angst creëren voor het in de toekomst iets leuks met elkaar te doen. Want gaan ze daarna weer iets rottigs vertellen? 
  • Wat gaan jullie vertellen? Probeer een duidelijk verhaal te vertellen waarin je de afweging maakt in wat wel en niet handig is voor jullie kinderen om NU te weten. Pas jullie taalgebruik aan kinderen aan dus in jip-en-janneke taal. 
  • Geef in het gesprek aan dat:
    * Papa en mama uit elkaar gaan (het woord scheiden komt harder over). 
    * Er gaan dingen veranderen in het gezin.
    * Dat jullie uit elkaar gaan NIETS te maken heeft met jullie kinderen. Zij zijn niet de oorzaak. 
    * Jullie blijven allebei evenveel van jullie kinderen houden: scheiden is iets tussen 2 volwassenen en niet tussen ouders
       en kinderen.
    * Jullie maken goede afspraken over het huis, de spullen en evt. huisdieren. De kinderen worden nog gevraagd om hierover mee
       te denken. 
    * De relatie tussen jullie kind en jullie blijft hetzelfde. Geef nu al zo concreet mogelijk aan wanneer jullie kinderen bij wie zijn.

Probeer je eigen emoties in toom te houden. Dit is het gesprek waarin jullie kinderen jou het hardste nodig hebben. Want jullie zijn niet alleen de boodschappers maar ook nog steeds de beschermers, de troosters en hun veilige haven. Sta open voor vragen en ben er voor ze in welke emotie dan ook.

Praktijk jij en ik ondersteunt jullie graag bij het hoe te vertellen dat jullie elkaar gaan en hoe verder. 

Extra tips 

Voor ouders met kinderen in de basisschoolleeftijd
Gebruik bij jonge kinderen simpele woorden en houd jullie boodschap kort. Bedenk goed dat wel en niet handig is dat jullie kinderen weten. Houd de boodschap simpel. Bijv. "Jij hebt er veel verdriet van. Maar het is en blijft iets tussen papa en mama e n heeft niet met jou te maken."
Oudere kinderen kun je iets meer vertellen over de redenen: bijv. dat jullie niet meer naar elkaar konden luisteren. Dat jullie niet meer wisten hoe jullie moesten stoppen met ruzie maken. 
Maak echt duidelijk dat de scheiding niet de schuld is van het kind. Het kind heeft niets gedaan, gedacht, gevoeld of gezegd dat de scheiding veroorzaakt. 
Wanneer maken jullie het dan weer goed? "Mama (of papa) blijft in een ander huis wonen en dat verandert niet. Maar we zullen altijd van jou houden en voor je zorgen."
Maak duidelijk dat het kind altijd contact mag en kan houden met de andere ouder (als dat zo is). Wanneer en op welke manier er contact kan zijn is erg belangrijk om goed te noemen. 

Wat is dat scheiden?
"Scheiden is iets van volwassenen, iets wat sommige papa's en mama's of ouders doen als ze elkaar alleen nog maar verdrietig maken. Als een papa en mama uit elkaar gaan, verandert er veel en dat kan heel naar zijn voor kinderen. Maar je papa en mama zijn er altijd voor je en we houden van je. Dat zal nooit veranderen."
Leg bij oudere kinderen uit dat je begrijpt dat het kind van beide ouders houdt. Je vraagt niet aan jullie kind om partij te kiezen. De scheiding is iets tussen de ouders en niet tussen het kind en de ouders. 
Voor meer informatie over wat een scheiding doet met kinderen, zie Kinderen & Jongeren

Waarom gaan jullie scheiden?
"Papa's en mama's maken soms grote fouten en doen elkaar verdriet. We vinden het heel erg dat dit met ons ook gebeurt en dat jij er verdriet van hebt. Maar het is en blijft iets tussen mama en papa en heeft niets met jou als kind te maken." 
Oudere kinderen kun je iets meer vertellen over de redenen: bijv. dat jullie niet meer naar elkaar konden luisteren. Dat jullie niet meer wisten hoe jullie moesten stoppen met ruzie maken. 
Maak echt duidelijk dat de scheiding niet de schuld is van het kind. Het kind heeft niets gedaan, gedacht, gevoeld of gezegd dat de scheiding veroorzaakt. 

Wanneer maken jullie het weer goed?
"Mama (of papa) blijft in een ander huis wonen en dat verandert niet. Maar we zullen altijd van jou houden en voor je zorgen."
Maak duidelijk dat het kind altijd contact mag en kan houden met de andere ouder (als dat zo is). Wanneer en op welke manier er contact kan zijn is erg belangrijk om goed te noemen. 
Veel kinderen houden de wens dat ouders weer bij elkaar komen. Maak duidelijk dat dit echt heel normaal is dat jullie kind dit denkt, maar dat dat niet gaat gebeuren. Leg uit dat jullie als ouders echt alles hebben geprobeerd om bij elkaar te blijven maar dat dit niet is gelukt. 

Zijn we dan nog een gezin?
"Ja, ook al gaan mama en papa scheiden, je hoort altijd bij ons. We houden allebei van je en dat verandert nooit."
Ouders blijven er zijn net zoals andere familieleden als opa's en oma's. Een scheiding betekent niet dat je van je familie zult scheiden. Het is niet erg om verdrietig of boos te zijn. "Je hebt waarschijnlijk allerlei gevoelens bij de scheiding. En je mag ook allerlei dingen voelen. Daar is niets verkeerds aan. 
Wees duidelijk dat je er altijd voor het kind bent, waar hij ook is. En dat jullie kind altijd over de scheiding mag praten, ook al ziet hij dat papa of mama het moeilijk heeft. Zij vinden het juist fijn om te weten hoe het met je gaat. Als laatste is het goed om aan te geven dat jullie er alles aan zullen doen om jullie kind te helpen bij deze situatie. 


Hoe leg je de scheiding uit aan kinderen in de pubertijd?
Het allerbelangrijkste is dat jullie samen een eenduidig verhaal hebben waarbij niet één ouder de schuldige is. 
Zorg dat jullie kind begrijpt dat de scheiding niet zijn/haar schuld is."Je vader/moeder en ik hebben veel fouten gemaakt in onze relatie. En al hebben we het nog zo hard geprobeerd, het is ons niet gelukt om de relatie in stand te houden. We doen elkaar teveel verdriet en dat hoort niet in een relatie. Het is volledig onze eigen schuld."
Jullie kind mag altijd contact houden met de andere ouder (als dat mogelijk is) en dat er rekening wordt gehouden met zijn wensen in jullie planning. Hij mag jullie dan ook allebei zo vaak mogelijk zien en spreken. 

Als jullie kind boos, verdrietig, stress ervaart of van streek is dan is dat niet verkeerd of dom. Het is juist goed om dit te uiten waarbij het goed is dat jullie kind weet dat jullie altijd klaar zullen staan en dat hij alles kan delen. Mocht dit juist erg lastig zijn dan is het goed om samen met jullie kind of jij alleen als ouder op zoek te gaan naar professionele hulp. 

Het is goed voor jullie puber om te weten dat hij best mag hopen dat jullie weer bij elkaar komen maar dat dit echt niet realistisch is. "De meeste mensen van wie de ouders gescheiden zijn, zouden willen dat het anders was. We verwachten niet dat je het leuk vindt dat je vader/moeder en ik uit elkaar gaan, maar het is wel iets waar we allemaal mee moeten leren leven. We slaan ons er wel doorheen, maar dat we weer bij elkaar komen zit er niet in."

Wat al eerder genoemd werd, wijs niet één ouder als schuldige aan (ook al voelt/is dat wel zo). Laat jullie kind geen partij kiezen. 
"We willen jou geen van beiden belasten met onze problemen, die houden we voor onszelf. En we willen ze zeker niet over jouw rug uitvechten. maar over één ding wil ik heel duidelijk zijn: zelfs als ik boos of van streek raak om iets met wat met je vader/moeder te maken heeft, is het niet aan jou om onaardig of zonder respect te reageren op je vader/moeder. Dat kunnen we beiden niet tolereren."

Het feit dat jullie uit elkaar zijn wil nog niet zeggen dat jullie kind later ook zal scheiden. 

Meer informatie over hoe jongeren omgaan met de scheiding zie Kinderen & Jongeren